Ruti Asa, MSc.
Developmental Psychologist &
Special Educational Needs Specialist

• Öncelikle, bu "sorun"un,  günümüzde çoğu ergen ebeveyninin gündeminde olduğunu bilmenizi isterim. Siz kesinlikle tek değilsiniz!

 

• Teknolojinin uçuşa geçtiği son yılları ve bilgisayar oyunları endüstrisinin bugün geldiği noktayı düşünürsek, hem çocuklarınız için neden bu oyunların "vazgeçilmez" hale geldiğini, hem de sizlerin küçüklüğünde neden bu meselelerle uğraşmadığınızı daha iyi anlarsınız. 

 

• Çocuklarınızın spesifik olarak hangi oyunlarla oynadığını, veya bu elektronik cihazlarla neler yapmayı sevdiklerini bilmenizi tavsiye ederim. Oyunları bilin, araştırın, trailer'larını izleyin, yaş sınırlarını bilin. Çocuklarınızla bu konuyu açıkça tartışabilmeniz için, kendinizi donanımlandırmanız gerekir. 

 

• Çocuğunuzun oynadığı oyun belirlenen yaş sınırının dışında ise, oynanamaması için sınır koyun. Yaş düzeyine uygun değil demektir.

 

• Ceza vermekten kaçının, anlayışla yaklaşın, empati kurmaya çalışın.

 

• Çocuğunuza her türlü elektronik cihazı (tablet, IPAD, IPHONE, IPOD, bilgisayar, laptop, cep telefonu, vb.) olabildiğince geç hediye edin. Arkadaşlarından görüp, almanız için ısrar ederse, onuna bir yetişkinmiş gibi bu cihazların çocuklar ve ergenler üzerindeki zararlarından da bahsedin. Bu kısıtlamanın aslında onun beden ve ruh sağlığı için olduğunu bilmesi önemlidir.

 

• Öncelikle ebeveynler olarak siz, kaç saatini bu cihazların karşısında geçirdiğinin hesabını tutun ve onunla paylaşın. Hatta onun da yakınlarına bir saat yerleştirerek, onun da bu takibi yapmasını sağlayın. Zaman kavramını görerek daha iyi anlayacak, ve geçirdiği "uzun vakitler"i daha net olarak, siz söylemeden kendisi görecektir.

 

• Spor, ergenlerin fazla enerjilerini vücutlarından atabilme, duygu yoğunluklarını dengeleyebilme, sosyal ilişkilerini düzenleyebilme, özgüvenlerini yükseltme, ve organizasyon becerilerini güçlendirebilmeleri adına önemli bir sosyal aktivitedir. Mümkünse, boş zamanlarında alanda ilerleyebileceği bir spor dalı imkanı sunun.

 

• Herhangi bir hobi ile uğraşmıyorsa bile, spor veya müzik givi aktivitelerle de boş vakitlerini değerlendirmesine teşvik edin.

 

• Arkadaşları ile buluşması, program yapması için ona destek olun. Sosyal izolasyon, sosyal fobi, dar arkadaş çevresi, ergenlerin bağımlılıklarını tetikler.

 

• Ödevlerini bitirdikten sonra bilgisayar ile oynayabileceği konusunda anlaşın! Bu sayede hem sanal zaman dilimini azaltırsınız hem de daha motive ders çalışmasını sağlayabilirsiniz.

 

• Çocuğunuzla beraber, günlük planlarını düzenleyebilmesi için, günlük/haftalık programlar oluşturun, ve karşılıklı anlaşın. Aktivitelere ayrılan vakitlerin zaman dilimleri net olsun. Her an görebileceği bir duvara asın, ve beraberce sıkı takipte kalın.

 

• Çocuğunuzla berbaer tartışarak, bilgisayarın kendi hayatına verdiği 5 zararı, ve bilgisayarı hayatından kaldırırsa hayatına katacağı 5 yararı liste halinde ortaya dökün. Bu bağımlılığın yarattığı kayıları daha net görecektir.

 

• Başka bir bağımlılık geliştirip geliştirmediğinden emin olun, farkettirmeden takipte olun!

 

• Aynı zamanda, bu zorlu gelişimsel süreçte neler yaşadığını anlamaya çalışın. Hayatındaki hangi negatif duygudan kaçtığını , veya hangi boşluğunu bilgisayar oyunları ile doldurduğunu anlamaya çalışın.

 

• Ergenlik dönemi ile birlikte artan negatif duygu/stres yoğunluğuna toleransını güçlendirmesine destek olun. Negatif duygulara yol açan olayları başından sonuna kadar tek başına yaşamasına imkan verin. Stres ile başbaşa kalamayan çocuk, bağımlılıklar üretmeye başlayacaktır. 

 

• Her konuda olması gerektiği gibi bu konuda da onunla konuşurken, yetişkin bir kişi ile sohbet eder gibi, meselenin sebeplerini, negatif sonuçlarını açıkça onunla tartışın.

 

• Pedagojik destek, aşılması çoğu aile için zor ve yıpratıcı olan bu meselede hem ebeveynin hem de çocuğun ruh sağlığına destek olacaktır. Destek almaktan kaçınmayın!

 

 

 

Referanslar:

http://blog.personalife.com.tr/persona-life-blog/archives/11-2014

 

 

 

Uzm. Psk. Ruti Asa

11.02.2015